Τι κρύβει η επίθεση φιλίας της Κίνας στην Ελλάδα

ΤΟΥ ΛΑΜΠΡΟΥ ΚΑΛΑΡΡΥΤΗ
epikaira.gr
Πιο εντυπωσιακά από τα όσα εξήγγειλε για τη στήριξη της ελληνικής οικονομίας ο Κινέζος πρωθυπουργός και πιο αποκαλυπτικά από τις δεσμεύσεις του για στρατηγική συνεργασία των δύο κρατών ήταν ίσως αυτά που με πάθος ανέφερε για την ελληνική ιστορία. Στην ομιλία του στη Βουλή, στην επίσκεψή του στην Ακρόπολη, στο καφέ έξω από το Αρχαιολογικό Μουσείο στην Πατησίων, όταν, εκτός πρωτοκόλλου και προς μεγάλη έκπληξη όλων, κάθισε με ένα ζευγαράκι Ελλήνων και το παιδί τους για να απολαύσει την απογευματινή λιακάδα και άρχισε να μοιράζεται μαζί τους τις σκέψεις του για τη χώρα μας. «Η Ελλάδα είναι σαν μία θάλασσα που χύνονται όλα τα ποτάμια μέσα της, είναι σαν ένα μεγάλο βουνό, δυνατό…». Είναι σημαντικά τα όσα λυρικά και εγκωμιαστικά είπε και επαναλάμβανε σε κάθε ευκαιρία όχι επειδή μας κολάκευσαν, αλλά διότι υπενθύμισαν πόσο μεγάλο είναι το άυλο κεφάλαιο που διαθέτει η Ελλάδα. Τόσο, που ακόμα και σε περίοδο χρεοκοπίας μπορεί να μας βγάλει από τη δύσκολη θέση.

China town στη Μεσόγειο

Το πρωτοσέλιδο των «Επικαίρων» εύγλωττο. Μόνο που έχει ημερομηνία 4 Μαρτίου 2010. Έπρεπε να περάσουν εφτά μήνες και η χώρα να γίνει δέσμια του ΔΝΤ και του Μνημονίου για να αποδεχτεί η κυβέρνηση την πρόταση της συντακτικής ομάδας του περιοδικού. Αν η πρότασή μας είχε γίνει από τότε αποδεκτή, οι δεσμεύσεις που έδωσε τώρα η κυβέρνηση προς την Κίνα και προς το Κατάρ ασφα- λώς θα ήταν λιγότερες...

Η διαφαινόμενη επιλογή της Κίνας είναι να καταστήσει την Ελλάδα στρατηγικό εταίρο και αιχμή του δόρατος στην εξελισσόμενη και αναπόφευκτη οικονομική επέλασή της στην Ευρώπη. Οι λόγοι είναι αρκετοί. Η εκτίμησή τους για έναν αρχαίο λαό και πολιτισμό όπως ο ελληνικός πηγάζει από το γεγονός ότι, όντες οι ίδιοι παλαιό έθνος και φορείς μεγάλου πολιτισμού, εκτιμούν πως σε σχέση με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους μπορούν να συνεννοηθούν καλύτερα με εμάς προκειμένου να κάνουν business. Έχουν μια υπεροψία απέναντι στα νεότερα δυτικά έθνη, ίσως και μια διάθεση ρεβανσισμού, όχι όμως με εμάς. Το γεγονός ότι η Ελλάδα αποτελεί γεωγραφική πύλη εισόδου στην ΕΕ «κουμπώνει» με τον πολιτισμικό παράγοντα και με το πλεονέκτημα ότι ο ελληνικός εμπορικός στόλος είναι ο μεγαλύτερος στον κόσμο και ήδη διακινεί μεγάλο μέρος των κινεζικών προϊόντων σε όλο τον πλανήτη. Εξ ου και η ανακοίνωση από τον Γουέν Ζιαμπάο για ίδρυση ταμείου 5 δις δολαρίων προκειμένου να χρηματοδοτηθεί η ναυπήγηση ελληνικών πλοίων σε κινεζικά ναυπηγεία. Σημειωτέον ότι η Κίνα είναι πλέον η πρώτη δύναμη παγκοσμίως στον τομέα της ναυπήγησης. Το σχέδιό τους είναι ολοκληρωμένο. Θέλουν τον ελληνικό στόλο να μεταφέρει τα προϊόντα τους στον Πειραιά στον προβλήτα που διαχειρίζεται η Cosco –τις δυνατότητες διαχείρισης εμπορευματοκιβωτίων του οποίου θα αναβαθμίσουν– και από εκεί, ίσως και μέσω του ΟΣΕ που επίσης τους ενδιαφέρει, να διακινούνται στην Ευρώπη. Εξετάζουν την απόκτηση και δεύτερου προβλήτα στη Βόρεια Ελλάδα, δεσμεύτηκαν να αυξήσουν τις εισαγωγές ελληνικών προϊόντων στην Κίνα και τις κινεζικές επενδύσεις εδώ, στοχεύουν να υπερδιπλασιάσουν στα 8 δις ευρώ το διμερές εμπόριο μέχρι το 2015, θέλουν απευθείας πτήσεις Αθήνα – Πεκίνο, τους ενδιαφέρει ο τραπεζικός τομέας, του τουρισμού, των επικοινωνιών, των κατασκευών, υποσχέθηκαν ότι θα αγοράσουν ελληνικά ομόλογα στέλνοντας ισχυρό μήνυμα στις αγορές, με αποτέλεσμα ήδη να εκδηλώνεται τάση αποκλιμάκωσης των spreads. Η Κίνα είναι η χώρα με τα περισσότερα συναλλαγματικά διαθέσιμα στον κόσμο –περίπου 2,5 τρις ευρώ– και κρατά το μεγαλύτερο μέρος του αμερικανικού χρέους. Η στήριξή της στα ελληνικά ομόλογα, όπως παραδέχεται ο διεθνής Τύπος, μπορεί να αποδειχτεί καταλυτική όταν η Ελλάδα βγει για δανεισμό.
Γιατί οι Κινέζοι μας «προσφέρουν» όλα αυτά; Επειδή απλά μας συμπαθούν; Όχι. Διότι θέλουν να διευρύνουν τις οικονομικές σχέσεις με την ΕΕ και επέλεξαν να το κάνουν μέσω της Ελλάδας για τους λόγους που προαναφέρθηκαν. Ο Κινέζος πρωθυπουργός, στην ομιλία του στη Βουλή, ήταν σαφής: «Θα στηρίξουμε το ευρώ, δεν θα μειώσουμε τις θέσεις μας σε ευρωπαϊκά ομόλογα. Για εμάς η ενίσχυση της συνεργασίας με την Ευρώπη δεν είναι ευκαιριακή, είναι μακροπρόθεσμη εξωτερική πολιτική».

Κινεζική επέλαση στην Ευρώπη: Ευλογία ή κατάρα για την Ελλάδα;

Οι ίδιοι έχουν τους λόγους τους για την ήδη συντελούμενη και επιταχυνόμενη διείσδυση στην Ευρώπη. Διεκδικούν την πρωτοκαθεδρία των Αμερικανών στην παγκόσμια οικονομική κυριαρχία. Ανεξαρτήτως αν θα το καταφέρουν ή όχι, το ερώτημα για εμάς είναι: «Ο σχεδιασμός τους, στον οποίο συμπεριλαμβανόμαστε, μας συμφέρει;». Εξαρτάται και από τους δικούς μας χειρισμούς. Είναι χωρίς κινδύνους αυτή η συνεργασία; Όχι, κάθε άλλο. Έχοντας ιλιγγιώδεις ρυθμούς ανάπτυξης, τεχνητά υποτιμημένο νόμισμα προκειμένου να προωθεί τις εξαγωγές της, με εκτεταμένο λαθρεμπόριο να διεξάγεται στα προϊόντα της και ασκώντας τεράστια πίεση διεθνώς στο κόστος εργασίας, η «είσοδός» της Κίνας στην Ελλάδα και μέσω αυτής στην Ευρώπη προφανώς δεν είναι απλό πράγμα. Εδικά σε μια περίοδο όπου στην ΕΕ, αλλά κυρίως στη χώρα μας ως «πειραματόζωο», ξεθεμελιώνεται βιαίως η μεσαία τάξη, αποδομούνται οι εργασιακές σχέσεις και επιβάλλονται ακραίες μορφές νεοφιλελευθερισμού, η «κινεζική νόσος» μπορεί να βρει συνθήκες επιδημικής εξάπλωσης. Η Ελλάδα δεν μπορεί βεβαίως να αποτρέψει τον κινεζικό σχεδιασμό – κανείς δεν μπορεί. Το γεγονός όμως ότι η χώρα μας, στο μυαλό των Κινέζων, έχει κεντρικό ρόλο στα σχέδιά τους για οικονομική διείσδυση στην Ευρώπη, καταδεικνύει τις δυνατότητες και τη δυναμική που έχει η Ελλάδα, παρά την κακή κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει. Η Wall Street Journal, σχολιάζοντας τις διαβεβαιώσεις του Γουέν Ζιαμπάο ότι η Κίνα θα βοηθήσει την Ελλάδα ποικιλοτρόπως αγοράζοντας και ελληνικά ομόλογα, υπογραμμίζει ότι «αποτελούν τη σημαντικότερη ίσως απόδειξη στήριξης της Ευρωζώνης εν μέσω των προβλημάτων χρέους που αντιμετωπίζει η περιοχή και αντανακλούν την αυξανόμενη πρόθεση του ασιατικού γίγαντα να εκμεταλλευτεί την οικονομική του επιρροή προκειμένου να εξασφαλίσει ευρύτερη διεθνή επιρροή». Η γαλλική Figaro βλέπει τα ίδια κίνητρα και παρατηρεί ότι «η μεγαλύτερη αναδυόμενη οικονομία του κόσμου, η Κίνα, ενδιαφέρεται στενά για μία από τις πιο μικρές οικονομίες της ζώνης του ευρώ, την Ελλάδα». Ο Guardian σημειώνει τη δήλωση του Γουέν Ζιαμπάο στον Αντώνη Σαμαρά ότι «η Ελλάδα είναι ο καλύτερος φίλος της Κίνας στην ΕΕ».

Οι δυνατότητες της Ελλάδας αναδεικνύονται εν μέσω κρίσης

Η περίπτωση της Κίνας, αν και η πιο ηχηρή και εντυπωσιακή όσον αφορά στο ειδικό βάρος και στις θετικές επιπτώσεις που μπορεί να δημιουργήσει η παρέμβασή της, δεν είναι η μόνη που υπενθυμίζει τις δυνατότητες της Ελλάδας να διαμορφώσει σχέσεις και συμμαχίες οι οποίες –πέραν της βοήθειας που μπορούν να της παράσχουν για να αντεπεξέλθει στη συγκυρία– δημιουργούν προϋποθέσεις για να ενισχύσει η χώρα μακροπρόθεσμα τη θέση της στην ΕΕ αλλά και ευρύτερα το ρόλο της στις ευρωατλαντικές και παγκόσμιες οικονομικές, πολιτικές και αμυντικές δομές, με προφανή οφέλη: Αναπτυξιακά, προώθησης των θέσεών της στην εξωτερική πολιτική, ασφαλείας – εξισορρόπησης των πιέσεων από εχθρικές ή ανταγωνιστικές χώρες κ.ά.
Το γεωπολιτικό δυναμικό της Ελλάδας έχει δυνατότητα εξακτίνωσης σε περιοχές πολύ πέραν του άμεσου περίγυρού της διότι είναι πολυδιάστατο και διαθέτει πλεονεκτήματα και αποθέματα –γεωστρατηγικά, γεωοικονομικά, πολιτισμικά – ιστορικά, ομογενειακής διασποράς, επιχειρηματικής δραστηριότητας, παγκόσμιας «αναγνωρισιμότητας»–, με τα οποία, μέσω διαφορετικής μείξης και προτάγματος αναλόγως της εκάστοτε στόχευσης, μπορεί να απευθυνθεί σε ευρύ φάσμα πιθανών εταίρων και συμμάχων. Όλο αυτό το δυναμικό, δε, εκπέμπει και λειτουργεί σχεδόν από μόνο του, δίχως καν να υποστηρίζεται κεντρικά στο βαθμό που του πρέπει και απαιτείται, πολλές φορές μάλιστα υπονομεύεται εσωτερικά λόγω ποικίλων παραγόντων που κυμαίνονται από την άγνοια και την ιδεοληψία έως τη σκοπιμότητα.