Ο αγωγός Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολης ήταν σχεδιαζόμενος αγωγός πετρελαίου που δεν υλοποιήθηκε ο οποίος προβλεπόταν να μεταφέρει αργό πετρέλαιο, προέλευσης από την Κασπία Θάλασσα, από το λιμάνι του Μπουργκάς σε τερματικό σταθμό στο λιμάνι Αλεξανδρούπολης, χωρίς να περνάει από την Τουρκία.
Στις 11 Ιουνίου 2010 η Βουλγαρία ανακοίνωσε την αποχώρηση της από το σχέδιο υλοποίησης του αγωγού. Η Βουλγαρική πλευρά θεώρησε μη-συμφέρουσα οικονομικά την κατασκευή και λειτουργία ενώ υπήρχαν και σοβαρές περιβαλλοντικές ανησυχίες αφού όλη η παροχή αργού που θα κατέληγε στον τερματικό σταθμό στην Αλεξανδρούπολη επρόκειτο κατόπιν να μεταφέρεται με δεξαμενόπλοια δια μέσω του Αιγαίου, καθώς πιθανό ατύχημα με πετρελαιοκηλίδα θα είχε καταστροφικές συνέπειες για το περιβάλλον, τον τουρισμό και την αλιεία.
Στο έργο συμμετέχουν η ρωσική πλευρά με 51% και η βουλγαρική και ελληνική με 24,5% αντίστοιχα. Στην ελληνική πλευρά συμμετέχει με 23,5% η Κοινοπραξία «ΕΛ.ΠΕ. (Ελληνικά Πετρέλαια) Α.Ε. - ΘΡΑΚΗ Α.Ε.», ενώ με 1% το ελληνικό δημόσιο. Η κάθε πλευρά μπορεί να εκχωρήσει μερικά ή ολικά το μερίδιό της σε εταιρίες παραγωγής πετρελαίου που ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν στο έργο. Από ελληνικής πλευράς, υπεύθυνος φορέας για την παρακολούθηση και εφαρμογή της παρούσας συμφωνίας είναι το Υπουργείο Ανάπτυξης. Το έργο θα ολοκληρωθεί σύμφωνα με εκτιμήσεις μάλλον κατά την περίοδο 2010-2011, αλλά δεν αποκλείεται το ενδεχόμενο επίσπευσής του ώστε να λειτουργήσει το 2009.
Πρόκειται για ένα συμπληρωματικό έργο, καθώς στην περιοχή λειτουργούν και άλλοι αγωγοί, ενώ η χωρητικότητά του δεν είναι ιδιαίτερα μεγάλη. Σκοπός της Ρωσίας είναι η δημιουργία εναλλακτικών οδών μεταφοράς, ώστε να διασφαλιστεί η πρόσβαση του ρωσικού πετρελαίου στην αγορά. «Αυτή τη στιγμή υπάρχουν και άλλοι αγωγοί, οι οποίοι φέρνουν πετρέλαιο από εναλλακτικές πηγές, όπως ο Μπακού-Τσεϊχάν που λειτουργεί κυρίως με πετρέλαιο του Αζερμπαϊτζάν. Προς το παρόν όμως αντιμετωπίζει προβλήματα, δε λειτουργεί στο μέγιστο των δυνατοτήτων του. Το σκεπτικό είναι ότι όσο περισσότερο πετρέλαιο έρχεται στην αγορά, τόσο χαμηλότερες θα είναι οι τιμές και τόσο μεγαλύτερη η ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης. Αυτό το σκεπτικό εξυπηρετεί ο αγωγός Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη», δηλώνει σχετικά ο κ. Φίλιππος Προέδρου, υποψήφιος Διδάκτορας στο Πανεπιστήμιο Κομοτηνής με ειδίκευση πάνω στο θέμα.
Στα άμεσα οφέλη από τη δημιουργία του αγωγού, εκτός από τη δημιουργία ορισμένων θέσεων εργασίας, είναι η οικονομική ενίσχυση της περιοχής του Έβρου. Η Ελλάδα θα παίρνει 1€ για κάθε τόνο που περνάει από το έδαφός της, όπως και η Βουλγαρία, δηλαδή αρχικά 35 και αργότερα 50 εκατομμύρια ευρώ ετησίως. Τα χρήματα θα καταλήγουν στο Νομό Έβρου. Παράλληλα, σύμφωνα με δημοσίευμα της ΕΡΤ3 (www.ert3.gr) της 26 ης Φεβρουαρίου 2007, ο Νομάρχης Έβρου, κ. Νίκος Ζαμπουνίδης εξέφρασε την πεποίθησή του ότι η κατασκευή του αγωγού θα συμβάλει στην ανάπτυξη του τουρισμού στην περιοχή.
Επίσης, δεν είναι απίθανο η Ελλάδα να διαπραγματευτεί μελλοντικά πετρέλαιο σε προνομιακότερες τιμές. «Είθισται να γίνονται κάποιες διευκολύνσεις σε χώρες που παίζουν διαμετακομιστικό ρόλο στην αγορά πετρελαίου. Δεν μπορώ να φανταστώ ένα σενάριο, όπου θα φτάνουν στην Ελλάδα μισό με ένα εκατομμύριο βαρέλια τη μέρα και η Ελλάδα δε θα παίρνει τίποτα», υποστηρίζει ο κ. Μανώλης Καραγιάννης, καθηγητής στο Τμήμα Διεθνών, Ευρωπαϊκών, Οικονομικών και Πολιτικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας.
Πέρα απ' αυτό και όσον αφορά τα γεωστρατηγικά συμφέροντα της χώρας, η κατασκευή του αγωγού αναμένεται να θωρακίσει γεωπολιτικά την περιοχή της Θράκης. «Οποιαδήποτε μελλοντική διαμάχη Ελλάδας-Τουρκίας στο χώρο του Έβρου, αλλά και γενικότερα στην ευρύτερη περιοχή, θα προκαλέσει, όπως είναι λογικό, μια νευρικότητα στην παγκόσμια πετρελαϊκή αγορά», εκτιμά ο κ. Καραγιάννης. Ως εκ τούτου, είναι σκόπιμο να διατηρηθεί μια σχετική σταθερότητα στην περιοχή.
Τεχνικά χαρακτηριστικά
Το συνολικό μήκος του αγωγού πετρελαίου Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολης διαμέτρου 36 ιντσών υπολογίζεται περίπου σε 280 km τα 135 εκ των οποίων θα εκτείνονται επί ελληνικού εδάφους, ενώ τα υπόλοιπα 145 km επί βουλγαρικού εδάφους. Προβλέπεται επίσης η δημιουργία τερματικού σταθμού φορτοεκφόρτωσης αργού πετρελαίου στον λιμένα της Αλεξανδρούπολης με ειδικές λιμενικές εγκαταστάσεις και αποθηκευτικούς χώρους συνολικής χωρητικότητας 650.000 μετρικών τόνων. Στον σχεδιαζόμενο εξοπλισμό προστίθενται ειδικές υποδομές για πλωτές εξέδρες φόρτωσης δεξαμενόπλοιων. Ανάλογες εγκαταστάσεις πρόκειται να δημιουργηθούν στο Μπουργκάς και παράλληλα θα ξεκινήσουν και οι εργασίες για την κατασκευή του υπόγειου αγωγού, που θα συνδέει τους δύο λιμένες. Ο αγωγός προβλέπεται να έχει δυνατότητα μεταφοράς 35 έως 50 εκατ. τόνων αργού πετρελαίου ετησίως.
Γεωστρατηγικά οφέλη
Δεδομένου ότι η ελληνική οικονομία είναι σταθερά προσδεδεμένη στο άρμα μιας διεθνούς πετρελαϊκής οικονομίας, χωρίς ιδιαίτερες επιδόσεις στον τομέα των εναλλακτικών και ήπιων μορφών ενέργειας, η παρουσία του αγωγού θα αποφέρει σαφή γεωστρατηγικά οφέλη στην Ελλάδα. Τα κυριότερα από αυτά τα οφέλη επικεντρώνονται στην αναβάθμιση του στρατηγικού ρόλου της χώρας μας στον τομέα της ενέργειας διεθνώς, ενώ σε εσωτερικό επίπεδο αναδεικνύουν τη στρατηγική σημασία της Θράκης, σύμφωνα με την τότε υπουργό εξωτερικών της Ελλάδας Ντόρα Μπακογιάννη, μετατρέποντάς τη σε σημείο-κλειδί «για τους ενεργειακούς δρόμους προς τα Βαλκάνια και την Ευρώπη».
Ραγδαίες “υπόγειες” εξελίξεις στην υπόθεση του πετρελαιαγωγού Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη, καταγράφονται τις τελευταίες εβδομάδες με υψηλή κινητικότητα τόσο σε τριμερές επίπεδο (Ρωσία, Ελλάδα, Βουλγαρία), όσο και σε επίπεδο αλλαγής στάσης των ΗΠΑ έναντι του έργου. Η σκληρή τακτική που από την αρχή κατέστησε σαφές ότι θα ακολουθήσει η Ρωσία έναντι της Βουλγαρίας, μετά την προφορική διατύπωση της πρόθεσης του φιλοδυτικού Βούλγαρου πρωθυπουργού Μ. Μπορίσοφ να ματαιώσει την κατασκευή του αγωγού για … περιβαλλοντικούς λόγους, φαίνεται ότι φέρνει αποτελέσματα, αλλά μια συμφωνία μεταξύ Rosneft και αμερικανικής Chevron, αλλάζει α δεδομένα.
Βουλγαρική αντιπροσωπεία σπεύδει στην Μόσχα στις 8 και 9 Σεπτεμβρίου προκειμένου να έχει διαβουλεύσεις για την … κατασκευή του πετρελαιαγωγού Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολη, όπως ανακοίνωσε Ίγκορ Ντέμιν, εκπρόσωπος της κρατικής εταιρείας Τρανσνιέφτ, που είναι από ρωσικής πλευράς ο κεντρικός μέτοχος του σχεδίου.
Η εξέλιξη αυτή είναι αποτέλεσμα μιας υπόγειας διαβούλευσης που έχει ξεκινήσει εδώ και τρεις μήνες περίπου, μετά τις δηλώσεις Μπορίσοφ, ότι ματαιώνει την κατασκευή του αγωγού και την προειδοποίηση από ρωσικής πλευράς για τις συνέπειες που θα έχει για την Βουλγαρία μια τέτοια κίνηση. Μια Βουλγαρία που ενεργειακά εξαρτάται και θα εξαρτάται για πολλά χρόνια ακόμα από την Ρωσία.
Σύμφωνα με τον Ι. Ντέμιν, επικεφαλής της βουλγαρικής αντιπροσωπείας στην οποία θα γίνει επίσημη παρουσίαση του σχεδίου Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολη, θα είναι ο αναπληρωτής πρωθυπουργός και υπουργός Οικονομικών Συμεών Ντιάνκοφ.
Τι έχει μεσολαβήσει και δείχνει να αλλάζει η στάση της Βουλγαρίας για το θέμα: Πέρα από το γεγονός ότι η κυβέρνηση Μπορίσοφ αντιμετωπίζει τον υπαρκτό κίνδυνο αποδόμησής της από μια εξέλιξη “a la Ουκρανία”, είναι γεγονός ότι από ελληνικής πλευράς έχεουν ασκηθεί σημαντικές πιέσεις προς την Σόφια. Αλλά κυρίως φαίνεται ότι έχει αλλάξει και η στάση των ΗΠΑ.
Μια πολύ σημαντική συμφωνία που υπέγραψε η ρωσική Rosneft με την αμερικανική Chevron η οποία ενδιαφέρεται να αναμιχθεί στο έργο. Η συμφωνία αφορά στην από κοινού διενέργεια ερευνών και ανάπτυξης υποθαλάσσιων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στη Μαύρη Θάλασσα.
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με όσα έγιναν γνωστά, οι δυο εταιρείες θα αναπτύξουν αρχικά το κοίτασμα «Βαλ Σάτσκι» κοντά στο Νοβοροσίσκ. Συνολικά, η συνεργασία φαίνεται πως αφορά στην άντληση περισσοτέρων από έξι δισεκατομμύρια βαρέλια πετρέλαιο, που θα μπορούσε να ξεκινήσει περί τα τέλη του 2011.
Χαρακτηριστικό της σημασίας της συμφωνίας είναι ότι αυτή υπεγράφη κατά τη διάρκεια συνάντησης του Ρώσου πρωθυπουργού Βλαντιμίρ Πούτιν, με στελέχη της διοίκησης της Chevron! Ξαφνικά μετά την υπογραφή της συμφωνίας στις 17 Ιουλίου, δέκα ημέρες μετά, στα τέλη Ιουλίου, η βουλγαρική κυβέρνηση που προφορικά ακύρωνε το έργο, δέχθηκε να καταβάλει 6,5 εκατ. ευρώ ως συμμετοχή της και κάλυψη λειτουργικών εξόδων της εταιρείας για την κατασκευή του πετρελαιαγωγού Trans-Balkan Pipeline B.V., της οποίας η Ρωσία κατέχει το 51% και η Ελλάδα με τη Βουλγαρία μοιράζονται το 49%!
Οι εξελίξεις φαίνεται ότι θα είναι ραγδαίες και κατά τα φαινόμενα μέχρι το τέλος του έτους θα έχουμε την οριστική κατάληξη του porject.
Η απορία είναι γιατί άραγε η Αμερική άλλαξε στάση.....μάλλον γιατί "πήρανε" τα πετρέλαια του Αιγαίου τα οποία όπως δείχνουν οι καταστάσεις θα τα μοιραστούν οι Έλληνες μαζί με τους Τούρκους (ότι αφήσουν να μοιραστεί οι Αμερικάνοι).
Τέλος αξίζει να σημειωθεί ότι με καταγγελίες τοπικών δημοσιογραφικών σταθμών, αλλάζουν πολλά στον Έβρο, αφού η σύσταση του πληθυσμού όπως καταγγέλεται μεταβάλλεται και το οποίο ίσως να έχει σχέση με την εν γένει αναβάθμιση της περιοχής λόγο αγωγού.
Τα πράγματα γίνονται πιο εύκολα για όσους επιδιώκουν την αλλαγή (όχι μόνο από Τουρκία) καθώς η Βουλγαρία αποτελεί μέλος της Ε.Ε. και όσοι διαθέτουν βουλγαρικό διαβατήριο μπορούν να εργάζονται και να εγκαθίστανται σε όποια Ευρωπαϊκή χώρα επιθυμούν.
Τα τελευταία χρόνια εκατοντάδες Βούλγαροι (χριστιανοί) μετανάστευσαν στον Έβρο. Εκτός από τις Βουλγάρες οι οποίες παντρεύτηκαν με Έλληνες, ήρθαν και πολλοί εργάτες αναζητώντας μία καλύτερη τύχη.
Τους τελευταίους όμως μήνες εκτός από τους χριστιανούς, στον Έβρο και ειδικά σε πόλεις με διάφορες προφάσεις εγκαθίστανται Βούλγαροι μουσουλμάνοι. (τουρκόφωνοι).
Μάλιστα έχει παρατηρηθεί ότι αθίγγανοι των δύο χωρών συνάπτουν πολύ στενές σχέσεις και σχεδιάζεται να προχωρήσουν σε γάμους.
Μετά τιμής
Τάσος Ι. Καμπάς
Αρχιπλοίαρχος Εμπορικού Ναυτικού
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου