Πως μπορεί να εξαφανιστούν οι καταθέσεις...

Την περασμένη εβδομάδα κάποιο δημοσίευμα έκανε λόγο για δυσπιστία της Κίνας απέναντι στο ευρώ. Οι αγορές ταράχθηκαν μέχρι που η Κίνα είπε το αυτονόητο, ότι δεν σκοπεύει να μειώσει τη συναλλαγματική της έκθεση στο ευρώ και οι αγορές ηρέμησαν προσωρινά...

Η νευρικότητα συνεχίζει να βαίνει αυξανόμενη δημιουργώντας ένα κύκλο αυτοτροφοδοτούμενης έντασης. Σε τέτοιες περιόδους όλα είναι πιθανά καθώς μια λάθος ανθρώπινη κίνηση μπορεί να εξελιχθεί σε χιονοστιβάδα.

Αυτό δεν σημαίνει ότι το σενάριο με τις περισσότερες πιθανότητες για το μέλλον είναι αυτό μια ελληνικής ή μιας παγκόσμιας κατάρρευσης.

Παρά ταύτα όμως κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει εκ των προτέρων απίθανες καταστάσεις.

Οι καταθέσεις μπορούν να εξαφανιστούν μόνο με hacking και σαμποτάζ δηλ. στα πληροφοριακά συστήματα των τραπεζών. Οι τράπεζες όμως διατείνονται ότι διαθέτουν διπλά και τριπλά συστήματα προστασίας. Δεν έχει συμβεί μέχρι σήμερα να εξαφανιστούν οι καταθέσεις. Το θεωρώ απίθανο να συμβεί.

Μια κυβέρνηση μπορεί να φορολογήσει τις καταθέσεις όσο και όποτε θέλει. Αν το κάνει αυτό όμως οι καταθέτες θα τις αποσύρουν είτε στο σπίτι ή στο εξωτερικό. Μια κυβέρνηση μπορεί να δεσμεύσει τις καταθέσεις για κάποιο χρονικό διάστημα στα πλαίσια μιας έκτακτης ανάγκης. Στην Αργεντινή π.χ. την εποχή της χρεοκοπίας είχε βάλει όριο αναλήψεων 250 δολάρια την εβδομάδα, επειδή όλοι έτρεχαν να σηκώσουν τα χρήματά τους και αυτό θα προκαλούσε κατάρρευση του συστήματος.

Αυτά που κυκλοφορούν εδώ και μήνες για το ενδεχόμενο να χάσουν οι Έλληνες τις καταθέσεις τους, κατά τη γνώμη μου, έχουν δυο πηγές. Η μία είναι οι μεσάζοντες ξένων τραπεζών που έχουν ποσοστά από τις καταθέσεις που δρομολογούν σε διάφορες τράπεζες του εξωτερικού.

Η άλλη είναι διάφορες ακροαριστερές και ακροδεξιές πολιτικές σέχτες που βλέπουν την κρίση σαν ευκαιρία να διευρύνουν την πολιτική τους επιρροή, πιστεύοντας ότι μπορεί να επαναληφθεί κάτι που θα μοιάζει με την άνοδο του Χίτλερ ή του Λένιν στην εξουσία. Πάντα υπάρχουν οπαδοί παραδοξοτήτων.

Η προσωπική μου άποψη πλέον είναι ότι η έλευση του ΔΝΤ και του σχεδίου της τρόικας εκμηδενίζουν τις πιθανότητες να χάσει κάποιος τις τραπεζικές του καταθέσεις. Μπορεί οι μέτοχοι να χάσουν κάποιες τράπεζες που θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα και θα εξαγοραστούν ή συγχωνευθούν, αλλά δεν φαίνεται πως μπορούν να χαθούν καταθέσεις. Βλέπε: Εξασφαλίζει καταθέσεις όχι μετόχους…

Ακραία σενάρια

Αν πάρουμε τώρα ακραία σενάρια υπόψη μπορούμε να πιθανολογήσουμε και κάποιες συνέπειες. Τέτοια σενάρια είναι:


1) Έξωση της Ελλάδα από το ευρώ. Αυτό δεν προβλέπεται από τις συνθήκες και για να αλλάξουν οι συνθήκες χρειάζεται να συμφωνήσει ο νότος και η Ελλάδα. Στην περίπτωση αυτή, σαν πιο πιθανά σενάρια μοιάζουν η διάλυση της ευρωζώνης ή η έξοδος τη Γερμανίας από το ευρώ.

Ένα τελευταίο σενάριο αφορά στη δημιουργία δυο ζωνών στα πλαίσια της ευρωζώνης. Μιας του στενού πυρήνα με βασικό νόμισμα το ευρώ και μιας ευρύτερης με δυο νομίσματα: ένα τοπικό και το ευρώ. Όπου οι εργαζόμενοι θα πληρώνονται σε τοπικό νόμισμα αλλά θα αποταμιεύουν σε ευρώ ενδεχομένως. Βέβαια κάποιοι που εργάζονται σε επιχειρήσεις που εξάγουν το 80% της παραγωγής θα μπορούν να πληρώνονται κατευθείαν σε ευρώ. Γι’ όλα αυτά όμως δεν υπάρχει κάποιο σαφές σχέδιο, μόλις που τα διακρίνουμε στην άκρη των προθέσεων των προτάσεων Σόϊμπλε και Μέρκελ.

Αυτό που πρέπει να κάνουμε εμείς είναι να μεταρρυθμίσουμε τη χώρα διευρύνοντας την παραγωγική της βάση έτσι ώστε όταν προκύψουν τέτοια σενάρια να μπορέσουμε να διαπραγματευτούμε από καλύτερη κατάσταση την θέση μας. Σ’ αυτό το σενάριο δεν βλέπω γιατί να κινδυνέψουν οι καταθέσεις.

2) Η Ελλάδα δεν συμμορφώνεται με τις επιταγές του μνημονίου και η τρόικα κόβει τη χρηματοδότηση, οπότε δεν έχουμε να πληρώσουμε ξένους δανειστές ομολογιούχους και δημοσίους υπαλλήλους.

Αυτό είναι το χειρότερο σενάριο καθώς είναι σενάριο χρεοκοπίας. Στην περίπτωση αυτή θα έχουμε επανάληψη φαινομένων Αργεντινής και όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά.

Σ’ αυτό το σενάριο πολλά ενδεχόμενα είναι ανοιχτά. Δεν μου φαίνεται όμως ότι έχει αρκετές πιθανότητες να φτάσουμε στο σημείο κάποιος να χάσει τις καταθέσεις του.

Λίρες, μετοχές, ομόλογα ή καταθέσεις…

Έχω αναπτύξει τα υπέρ και τα κατά της κάθε μια από τις παραπάνω περιπτώσεις σε περιόδους κρίσεις, καταλήγοντας στα δυο πρώτα σαν πιο ασφαλή. Βλέπε: Καταθέσεις, μετοχές και χρυσός…

Τέλος..

Η κινδυνολογία πουλάει αυτό τον καιρό. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να εγκαταλείψουμε την κοινή λογική. Μπορεί εκεί που περπατάει κάποιος να πάθει ανακοπή ή να του πέσει μια κεραμίδα στο κεφάλι, όπως του Πύρρου. Η ζωή η ίδια είναι ένα ρίσκο. Με την έννοια αυτή κανένα ενδεχόμενο δεν μπορεί να αποκλειστεί.

Κατά τη γνώμη μου για να είναι ασφαλής κάποιος δεν πρέπει να έχει όλη του την περιουσία σε μια μορφή επένδυσης. Ούτε σε ελληνικά μόνο ομόλογα, ούτε σε χρυσό μόνο, ούτε σε ένα ακίνητο. Ανάλογα με την περιουσία φροντίζει να μην έχει όλα τα αυγά σε ένα καλάθι, είτε καταθέσεις, είναι αυτές, είτε μετοχές, είτε χρυσός είτε ακίνητο... Η αναλογία είναι ξεχωριστή για κάθε άνθρωπο και τις ανάγκες.

Σε γενικές γραμμές αισιοδοξώ ότι τα πράγματα θα πάνε καλύτερα...

Παραλειπόμενα

Αγορά: Συνεχίζεται η έντονη νευρικότητα στις διεθνείς αγορές και δεν αναμένεται να περάσει πριν την έλευση αρκετών εβδομάδων και τη ροή αρκετών ειδήσεων προς την μια κατεύθυνση που θα αλλάξουν τη ψυχολογία.

Στις αγορές υπάρχει η υποψία ότι τα μέτρα αναθέρμανσης του 2009 της παγκόσμιας οικονομίας κυρίως από ΗΠΑ και Κίνα έχουν ημερομηνία λήξης κάπου στους επόμενους μήνες.

Θα πρέπει να δούμε πρώτα τι ακριβώς σημαίνει αυτό και μετά να εκτιμήσουμε αν υπάρχει μια δυναμική για συνέχεια του ανοδικού κύκλου που ξεκίνησε το 2009.

Η ελληνική αγορά σε αυτό το σκηνικό φαίνεται να έχει χάσει κάθε αντανακλαστικό. Αυτό σημαίνει ότι γι’ αυτήν όλα τα σενάρια είναι ανοιχτά μέχρι οι διεθνείς εξελίξεις ή οι εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις να πιστοποιήσουν ότι διαφαίνεται κάποια διέξοδος στο δομικό οικονομικό, πολιτικό και κοινωνικό της πρόβλημα.

Υπάρχουν ελληνικές μετοχές κυρίως παραγωγικών εξαγωγικών κλάδων που είναι προκλητικά φθηνές. Μέχρι να διαφανεί κάποια σταθερότητα και διέξοδος οι μετοχές αυτές θα ταλαιπωρούνται ακολουθώντας την κύρια τάση. Διαφοροποίηση θα υπάρξει όταν τα δείξουν ότι δεν τις αφορά η ελληνική κρίση και είναι ικανές να βγάζουν κέρδη.